De 3 fases van de overgang zijn de perimenopauze, menopauze en de postmenopauze. De overgang, ook wel bekend als de menopauze, is een periode in je leven waarin hormonen veranderen en de menstruatie uitblijft.
Deze periode kan verschillende symptomen veroorzaken en kan een uitdaging zijn. In dit blog neem ik je mee in wat de overgang is, wat de symptomen zijn en hoe je ermee omgaat.
Wat is de overgang?
De overgang is een natuurlijk proces en begint meestal tussen 45 en 55 jaar. Deze periode kan tot 10 jaar duren. Tijdens de overgang verandert je hormonale systeem, waardoor er allerlei lichamelijke en geestelijke veranderingen optreden. Hoewel het een natuurlijk proces is het voor veel vrouwen een lastige en verwarrende periode.
Tijdens de overgang verandert je hormoonproductie. De oorzaak van de overgang is de daling van de hoeveelheid oestrogeen in je lichaam. Oestrogeen is verantwoordelijk voor de regulering van de menstruatiecyclus en heeft invloed op verschillende lichaamsfuncties, zoals botdichtheid en het functioneren van het hart en de bloedvaten. Naarmate je ouder wordt, neemt de hoeveelheid oestrogeen in je lichaam af, wat leidt tot de symptomen van de overgang. Dit verloopt in verschillende fases. Hieronder lees je er meer over.
3 fases van de overgang
1. Perimenopauze
De overgang is onder te verdelen in 3 fases (perimenopauze, menopauze en postmenopauze). De eerste fase van de overgang is de perimenopauze. Dit zijn de jaren voorafgaand aan de menopauze en is een periode waarin je hormonen beginnen te veranderen. Dit leidt tot symptomen van de overgang. De perimenopauze is een ingewikkelde tijd. Veel vrouwen hebben moeite om te herkennen dat ze in de perimenopauze zijn. Vaak komen ze er pas achter als ze door de perimenopauze heen zijn omdat hun menstruatie stopt. Ook de perimenopauze is onder te verdelen in 3 fases.
1. Zeer vroege perimenopauze
Wat gebeurt er in je lichaam?
- Progesteron neemt af
Symptomen
- Angst
- Geïrriteerdheid
- Heftige menstruaties
- Kortere cyclus
- Migraine
- Minder goed met stress om kunnen gaan
- Toename van PMS en stemmingswisselingen
2. Vroege perimenopauze
Wat gebeurt er in je lichaam?
- laag progesteron, grote fluctuatie van oestrogeen
Symptomen
- Onregelmatige menstruatie
- Geïrriteerdheid
- Kort lontje, woedeaanvallen
- Angstig zijn
- Opvliegers
- Slecht slapen
- Pijn (spieren en gewrichten)
- Gewichtstoename
3. Late perimenopauze
Wat gebeurt er in je lichaam?
Laag oestrogeen, langere menstruatiecyclus menstruaties worden overgeslagen.
Symptomen
- Opvliegers
- Nachtzweten
- Vaginale droogheid
- Pijn (spieren en gewrichten)
- Gewichtstoename
- Lichtere menstruaties en bloedingen
- urininaire klachten: verhoogde behoefte om te plassen, jeuk, incontinentie, blaasontstekingen
De perimenopauze duurt gemiddeld 5 – 6 jaar. Niet alle symptomen komen tegelijk en het hoeft ook niet te betekenen dat je ze allemaal krijgt.
2. Menopauze
De tweede fase heet de menopauze. Strict genomen is dit geen fase maar een moment. Het is het moment van je laatste menstruatie. De menopauze wordt vastgesteld als je 1 jaar niet hebt gemenstrueerd.
3. Postmenopauze
De laatste fase is de postmenopauze. Na de menopauze kom je meteen in de postmenopauze. De postmenopauze kun je onderverdelen in 2 fases.
In de eerste fase, 2-5 jaar na je laatste menstruatie kun je nog wel typische overgangsklachten ervaren. Opvliegers komen het meest voor. Dunner wordend haar en meer haar in het gezicht, borst of rug komen in deze fase ook veel voor.
De overgang is de periode van de perimenopauze en de eerste fase van de postmenopauze.
Door de daling van oestrogeen neemt in deze fase ook je risico toe op ziekten zoals hart-en vaatziekten, diabetes, dementie en botontkalking. Dit is een fase om aan een gezondere leefstijl te werken zodat je je risico op het ontwikkelen van deze ziekten verminderd.
In de tweede fase van de postmenopauze komen de meeste vrouwen in rustiger vaarwater en in deze fase blijf je de rest van je leven. Hoewel 10% van de vrouwen tot 12 jaar na de menopauze nog steeds overgangsklachten ervaren.
Er komt meer rust. Vrouwen vinden het makkelijker om zichzelf op de eerste plaats te zetten. Hebben meer zelfvertrouwen, zijn zelfverzekerder. Hebben ook meer behoefte aan zingeving. Ander werk, meer vrijwilligerswerk, nieuwe studie of een eigen bedrijf opstarten.
Symptomen van de overgang
Er zijn bijna honderd symptomen van de overgang. Ik noem er hier enkele zoals opvliegers, nachtelijk zweten, vermoeidheid, stemmingswisselingen en gewichtstoename.
De symptomen van de overgang kunnen per vrouw verschillen. Ze kunnen mild of ernstig zijn. Sommige vrouwen ervaren helemaal geen symptomen, terwijl anderen last hebben van opvliegers, nachtelijk zweten, stemmingswisselingen, vermoeidheid en slaapproblemen. Andere symptomen kunnen zijn: vaginale droogheid, gewichtstoename, hoofdpijn en duizeligheid.
Opvliegers
Opvliegers zijn één van de meest bekende symptomen van de overgang. Het is een plotseling gevoel van warmte in het lichaam, vaak met roodheid en zweten. Opvliegers kunnen enkele seconden tot enkele minuten duren en kunnen soms meerdere keren per dag optreden. Vrouwen die opvliegers ervaren, kunnen plotseling heel warm worden, zweten en een snelle hartslag krijgen. Deze symptomen kunnen enkele minuten duren en kunnen meerdere keren per dag voorkomen.
Nachtelijk zweten
Nachtelijk zweten is vergelijkbaar met opvliegers, maar treedt op tijdens de slaap en kan leiden tot verstoring van de nachtrust.
Vermoeidheid
Vermoeidheid is ook een veelvoorkomend symptoom van de overgang. Vrouwen kunnen zich lusteloos en uitgeput voelen, zelfs na een goede nachtrust. Dit kan leiden tot concentratieproblemen en verminderde productiviteit.
Stemmingswisselingen
Stemmingswisselingen kunnen ook voorkomen tijdens de overgang, variërend van milde prikkelbaarheid tot depressie en angst. Dit wordt veroorzaakt door veranderingen in de hormonen en kan een negatieve invloed hebben op je kwaliteit van leven.
Gewichtstoename
Gewichtstoename is ook een veelvoorkomend symptoom van de overgang, vooral rond de buikstreek.
Vaginale droogheid
Een ander symptoom van de overgang is vaginale droogheid. Dit wordt veroorzaakt door een afname van oestrogeen. Dit kan leiden tot pijn of ongemak tijdens seksuele activiteit en kan ook leiden tot een verhoogd risico op vaginale infecties.
Naast deze lichamelijke symptomen kan de overgang ook geestelijke veranderingen met zich meebrengen. Sommige vrouwen kunnen zich verward of onzeker voelen over hun lichaam en hun identiteit. Ze herkennen zichzelf niet meer. Anderen kunnen te maken krijgen met veranderingen in hun seksuele behoeften en verlangens.
Symptomen verminderen tijdens de 3 fases van de overgang
Hoewel de symptomen van de overgang vervelend kunnen zijn, zijn er gelukkig verschillende manieren om de symptomen te verminderen.
Een gezonde levensstijl, inclusief regelmatige lichaamsbeweging en een uitgebalanceerd dieet, kan helpen bij het verminderen van symptomen zoals gewichtstoename en vermoeidheid.
Stressmanagementtechnieken zoals yoga, meditatie of diepe ademhaling kunnen ook helpen bij het verminderen van symptomen.
Vrouwen die last hebben van opvliegers en nachtelijk zweten kunnen baat hebben bij het dragen van lichte kleding, het vermijden van sterk gekruid eten, cafeïne en alcohol.
5 tips om grip te krijgen op je symptomen van de overgang
- Zorg voor voldoende beweging
Voldoende beweging is een belangrijk onderdeel van een gezonde leefstijl. Door regelmatig te bewegen, houd je je gewrichten soepel en versterk je je spieren en botten. Dit kan helpen om gewichtstoename en botverlies te voorkomen. Daarnaast kan beweging helpen om de symptomen van de overgang, zoals opvliegers en stemmingswisselingen, te verminderen.
Kies bijvoorbeeld voor dagelijkse wandelingen, yoga, fietsen of zwemmen.
- Eet gezond en gevarieerd
Een gezonde voeding is ook een belangrijk onderdeel van een gezonde leefstijl tijdens de overgang. Het is belangrijk om te zorgen voor een gevarieerd eetpatroon met voldoende groenten, fruit, volkoren graanproducten en voldoende eiwitten. Dit kan helpen om het risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten, osteoporose en gewichtstoename te verminderen. Vermijd ook sterk bewerkte voedingsmiddelen en suikerhoudende dranken, omdat deze kunnen leiden tot gewichtstoename en een verhoogd risico op het krijgen van diabetes type 2.
- Vermijd stress
Stress kan een grote rol spelen bij de symptomen van de overgang, zoals opvliegers en stemmingswisselingen. Daarom is het belangrijk om stress te verminderen door bijvoorbeeld meditatie, yoga, voldoende beweging of andere ontspanningstechnieken. Daarnaast is het belangrijk om te investeren in goed slapen om stress te verminderen. Door voldoende te slapen kun je ook beter omgaan met de symptomen van de overgang.
- Beperk alcohol- en cafeïneconsumptie
Alcohol en cafeïne kunnen de symptomen van de overgang verergeren, zoals opvliegers en stemmingswisselingen. Beperk daarom je alcohol- en cafeïneconsumptie en kies voor water, kruidenthee of andere dranken zonder cafeïne of alcohol.
- Praat met je arts over hormoontherapie
Als de symptomen van de overgang zo ernstig zijn dat ze je dagelijks leven belemmeren en een gezonde leefstijl niet voldoende is, kan hormoontherapie een optie zijn. Bespreek daarom met je arts of hormoontherapie een optie voor je is.
Hopelijk helpen deze vijf tips je op weg naar een gezonde leefstijl tijdens de overgang. Onthoud dat een gezonde leefstijl geen garantie biedt dat je symptomen van de overgang volledig zullen verdwijnen, maar het kan wel helpen om ze te verminderen.
In mijn boek ‘Blij zonder ei – Hoe ga je met meer energie door de overgang?’ vind je aanvullende informatie, tips en oefeningen om je weer goed te voelen. Het boek is te bestellen via onderstaande button.
